Tổng hợp thông tin nên biết khi tìm hiểu về cửa bức bàn

Nhắc đến các loại cửa gỗ tự nhiên, có lẽ không ít người lần đầu nghe thấy cái tên cửa bức bàn. Vậy cửa bức bàn là loại cửa như thế nào?  Hãy cùng Nội thất Long Thành tìm hiểu chi tiết hơn về mẫu cửa này trong bài viết ngày hôm nay nhé!

Cửa bức bàn là gì?

Cửa bức bàn hay còn được gọi với các tên khác là cửa bích bàn. Loại cửa này là chi tiết cấu kiện nằm giữa hai trụ cột của một gian nhà, ngăn cách khoảng không gian sinh hoạt bên trong với bên ngoài của ngôi nhà.

Cửa bức bàn là gì?

Cửa bức bàn là loại cửa cổ truyền thống, thường được bắt gặp trong các kiến trúc nhà gỗ ở nước ta trước đây. Hiện nay, mẫu cửa bức bàn này không còn được sử dụng phổ biến như trước và cũng được tùy chỉnh để phù hợp với các phong cách thiết kế đang thịnh hành.

Mẫu cửa bức bàn được tùy chỉnh để phù hợp với nhiều phong cách thiết kế hiện nay

Tuy nhiên, chúng ta vẫn sẽ bắt gặp các mẫu cửa bức bàn này tại một số địa điểm như: đền chùa, nhà từ đường, nhà thờ họ,...bên cạnh một số công trình kiến trúc nhà gỗ cổ truyền như trước đây.

Cửa bức bàn được sử dụng trong nhà thờ họ

Mỗi bộ cửa bức bàn thường có số cánh cửa là số chẵn như: 2, 4, 6 cánh tùy theo chiều ngang và phổ biến nhất vẫn là những bộ cửa bức bàn có 4 cánh.

Mẫu cửa bức bàn 4 cánh được sử dụng phổ biến

Cửa bức bàn có cấu tạo thế nào?

Các mẫu cửa bức bàn đều được thiết kế gồm 3 bộ phận như sau:

- Cánh cửa bức bàn: cánh cửa bức bàn có 2 loại, mỗi loại sẽ phù hợp với từng kiến trúc nhà khác nhau. Trong đó, loại cửa bức bàn ghép sẽ được dùng trong các công trình nhà ở, còn mẫu cửa thượng song hạ bản thì được sử dụng ở kiến trúc đình chùa hay nhà thờ họ, từ đường.

Cánh cửa bức bàn

- Cối cửa bức bàn: đây là điều khác biệt của mẫu cửa bức bàn so với các loại cửa gỗ hiện đại ngày nay. Thay vì sử dụng bản lề thông thường thì các bộ cửa bức bàn sẽ sử dụng cối quay để ghép các cạnh của lại với nhau. Việc này có ưu điểm là có thể tháo rời dễ dàng và thuận tiện cho việc di chuyển cửa khi nhà có việc. Không những vậy, thiết kế này cũng giúp cửa bức bàn không bị xệ cánh hay xô lệch trong quá trình sử dụng dù cửa gỗ có nặng đến đâu. 

Cửa bức bàn sử dụng cối quay thay vì bản lề

- Khóa cửa bức bàn: những mẫu cửa bức bàn cổ trước đây thường sử dụng khá theo dạng then cài và có thanh chốt cửa. Tuy nhiên, hiện nay khóa cửa bức bàn đã được thay thế bằng khóa kim loại nhằm đảm bảo an toàn.

Khóa cửa bức bàn kim loại được sử dụng hiên nay

Cửa bức bàn có ý nghĩa gì?

Cửa bức bàn không chỉ có tác dụng đơn thuần là che mưa, chắn gió, bảo vệ ngôi nhà mà thiết kế cửa này còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. 

Cửa bức bàn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc 

Cửa bức bàn được thiết kế theo kiểu bậc cấp để phân biệt rõ ràng trong nhà với ngoài nhà. Độ cao của bậc cấp được thiết kế vừa phải, đủ để người đi từ bên ngoài vào bên trong nhà cần cúi đầu để tránh vấp ngã. Đồng thời điều này cũng nhằm thể hiện sự tôn trọng với gia chủ và sự tôn kính với gia tiên trong ngôi nhà.

Hoa văn thường sử dụng trên cửa bức bàn

Họa tiết thường gặp trên các mẫu cửa bức bàn cũng vô cùng đa dạng, phong phú và được thay đổi sao cho phù hợp với nhu cầu hiện nay. Tuy nhiên, phổ biến và được ưa chuộng hơn cả thì phải kể đến 3 mẫu tiêu biểu dưới đây:

- Họa tiết bức tranh tứ quý “tùng - cúc - trúc - mai”: mỗi loại cây đại diện cho một mùa trong năm, mang ý nghĩa riêng. Đây được xem là biểu tượng của sức sống, sự may mắn và tài vượng.

Hoa văn "tùng - cúc - trúc - mai" và "đào - lê - thủ - lựu" được sử dụng trên cửa bức bàn

- Họa tiết “đào - lê - thủ - lựu”: mang ý nghĩa trường thọ, sức khỏe dồi dào, gặp nhiều điều may, mọi chuyện đều được tốt lành.

- Họa tiết hoa sen: loài hoa tượng trưng cho sự thuần khiết và thanh cao.

Độ khó cũng như mức độ cầu kỳ của hoa văn trên cửa bức bàn cũng sẽ phản ánh vị thế, gu thẩm mỹ thậm chí là cả quan điểm sống của vị chủ nhân căn nhà. Có những mẫu cửa bức bàn rất cầu kỳ nhưng cũng có những mẫu chỉ để trơn hay chạm nhẹ thể hiện sự giản dị, mộc mạc.

Hoa văn trên cửa bức bàn càng tinh xảo càng chứng tỏ vị thế của vị gia chủ

Cửa bức bàn có kích thước bao nhiêu? Bản vẽ mẫu cửa bức bàn

Thông thường, một bộ cửa bức bàn sẽ có chiều cao bằng trụ cột con và chiều rộng bằng bước gian của ngôi nhà. Kích thước mỗi cánh cửa được tùy chỉnh theo từng ngôi nhà. Bởi vậy, khi thiết kế cần phải có sự tính toán để bản vẽ cửa bức bàn cuối cùng vừa hài hòa với không gian nhưng cũng tạo sự thoải mái khi sử dụng.

Bản vẽ cửa bức bàn

Tỉ lệ cửa bức bàn tuy thay đổi nhưng vẫn phải đảm bảo 5 khoảng theo chiều cao như sau:

- Ba khoảng nhỏ (được gọi là lá cổ): nằm ở trên – giữa – dưới cùng của cánh cửa.

- Hai khoảng có chiều cao lớn hơn (được gọi là lá pano): nằm xen kẽ với các lá cổ, thường được chạm khắc hoa văn hoặc để trơn tùy theo sở thích gia chủ. 

Bất cứ mẫu cửa bức bàn nào cũng phải đảm bảo tỉ lệ cân đối giữa 5 khoảng

Cửa bức bàn có những loại nào?

Cửa bức bàn được chia thành hai loại dưới đây:

- Cửa bức bàn ghép: mẫu cửa được ghép từ lá pano và lá cổ thông thường.

- Cửa bức bàn thượng song hạ bản: mẫu cửa có khung cửa bằng gỗ thanh,  phần trên được đục hở hoặc tạo hình chấn song (thượng song), phía dưới là bản gỗ đặc (hạ bản). Loại cửa bức bàn này thường được sử dụng nhiều trong đình, đền, chùa hay miếu thờ ở nước ta.

Mẫu cửa bức bàn thượng song hạ bản

Một số mẫu cửa bức bàn đẹp 

Mẫu thiết kế cửa bức bàn truyền thống

Mẫu cửa bức bàn truyền thống số 1

Mẫu cửa bức bàn truyền thống số 2

Mẫu cửa bức bàn truyền thống số 3

Mẫu cửa bức bàn truyền thống số 4

Mẫu thiết kế cửa bức bàn hiện đại

Mẫu cửa bức bàn hiện đại số 1

Mẫu cửa bức bàn hiện đại số 2

Mẫu cửa bức bàn hiện đại số 3

Thi công cửa bức bàn uy tín

Với kinh nghiệm thiết kế và thi công nội thất nhiều năm trên thị trường, Nội thất Long Thành tự tin đem đến cho quý khách hàng những mẫu thiết kế phòng thờ có cửa bức bàn đẹp và phù hợp với không gian. Để được tư vấn chi tiết hơn, vui lòng liên ngay hotline của Nội thất Long Thành: 0972 397 888.

Hình ảnh thực tế cửa bức bàn do Nội thất Long Thành thiết kế và thi công

Hy vọng với những chia sẻ trên, quý vị đã có thêm thông tin hữu ích về cửa bức bàn. Đừng quên thường xuyên ghé thăm website Nội thất Long Thành để bỏ túi thêm những thông tin thú vị khác nhé!